- Uniwersytet Łódzki
- Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego
- Historia Wydziału
Historia Wydziału
Chemia w Uniwersytecie Łódzkim przed utworzeniem Wydziału Chemii – zarys historii
Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego został utworzony 1 października 2007 roku, ale nauki chemiczne w Uniwersytecie Łódzkim były rozwijane od chwili powstania uczelni. W Dzienniku Ustaw z 1945 roku nr 21, poz. 119 opublikowano dekret z dnia 24 maja 1945 roku o utworzeniu Uniwersytetu Łódzkiego. Artykuł 3 dekretu stanowi, że "(1) Uniwersytet Łódzki dzieli się na trzy wydziały: 1) humanistyczny, 2) matematyczno-przyrodniczy i 3) prawno-ekonomiczny; (2) Minister Oświaty może w drodze rozporządzenia powołać nowe wydziały i oddziały."
Chemia w Uniwersytecie Łódzkim na początku była rozwijana w ramach Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego. Czesław Wycech, minister oświaty w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej, w Rozporządzeniu z dnia 11 lutego 1946 roku (Nr-IV-3960/45 N) w sprawie utworzenia katedr i zakładów naukowych w Uniwersytecie Łódzkim usankcjonował powołanie 25. jednostek strukturalnych (katedr wraz z połączonymi z nimi zakładami naukowymi) na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UŁ. Jednostki chemiczne zostały wymienione kolejno pod numerami: 9. Zakład Chemii Nieorganicznej, 10. Zakład Chemii Organicznej, 11. Zakład Chemii Fizycznej, 12. Zakład Mineralogii i Krystalografii oraz 22. Zakład Biochemii - traktowanej jako zakład biologiczny.
W monografiach dotyczących dziejów Uniwersytetu Łódzkiego podkreślany jest fakt, że w pierwszych latach istnienia uczelni badania chemiczne napotykały na poważne trudności, głównie ze względu na brak odpowiedniej infrastruktury (laboratoriów). Pierwsze zajęcia dydaktyczne na kierunku chemicznym odbywały się w Państwowej Szkole Techniczno-Przemysłowej przy ul. Stanisława Żeromskiego 115 (obecnie Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Łodzi) i w Państwowym Zakładzie Higieny przy ul. Wodnej 40 (obecnie Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Łodzi). Od roku akademickiego 1945/1946 większość zajęć była prowadzona w budunku dawnej Szkoły Zgromadzenia Kupców miasta Łodzi przy ul. prez. Gabriela Narutowicza 68.
Zakład Chemii Nieorganicznej rozpoczął działalność pod kierownictwem prof. dr hab. Ernesta Syma, organizatorem i pierwszym kierownikiem Zakładu Chemii Organicznej była prof. dr hab. Anna Chrząszczewska, Zakład Chemii Fizycznej powierzono prof. dr hab. Alicji Dorabialskiej, a pierwszym kierownikiem Zakładu Mineralogii i Krystalografii była prof. dr hab. Maria Kołaczkowska.
Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Łódzkiego w 1951 roku został podzielony na Wydział Matematyczno-Fizyczno-Chemiczny oraz Wydział Biologii i Nauk o Ziemi obejmujący zakłady biologiczne i geograficzne.
W składzie osobowym i spisie wykładowców na rok akademicki 1955/1956 używane jest po raz ostatni określenie Wydział Matematyczno-Fizyczno-Chemiczny, w podobnym wydawnictwie na rok akademicki 1956/1957 stosowana jest już nazwa Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii.
W dniu 1 czerwca 1996 roku z Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii wyodrębniono dwie nowe jednostki organizacyjne: Wydział Fizyki i Chemii oraz Wydział Matematyki. Później, 1 października 2007 roku, z Wydziału Fizyki i Chemii UŁ utworzono Wydział Chemii oraz Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej.
Etapy tworzenia Wydziału Chemi UŁ
2012-2016
2002-2007
1993-1996
1948-1951
Okres przed utworzeniem Wydziału Chemii
Zwracamy się między innymi do naszych kolegów seniorów - świadków narodzin i rozwoju Chemii na Uniwersytecie Łódzkim z prośbą o współredagowanie strony i podzielenie się z nami swoimi wspomnieniami oraz informacjami dotyczącymi tego okresu.
Materiały uzupełniające przeznaczone do zamieszczenia na stronie, prosimy nadsyłać na adres: janusz.kupis@chemia.uni.lodz.pl
Wspomnienia pracowników i absolwentów
Prof. dr hab. Romuald Bartnik
- Fragmenty wspomnień
- Wniosek o restytucję Katedry Chemii Organicznej i Stosowanej
- Sprawozdanie z działalności Katedry Chemii Organicznej w latach 1945-1960
- Spis pierwszych publikacji Zakładu Chemii Organicznej (1945-1962)
- Profesora Bartnika wspomnień ciąg dalszy
- Profesor Anna Chrząszczewska i Profesor Józef Chrząszczewski
- Koło Chemików Studentów UŁ
- Historia motoryzacji
- Historia rozwoju współpracy z zagranicą
- Seminaria wyjazdowe w Ustroniu (1973, 1975, 1978, 1981, 1982)
Prof. dr hab. Witold Ciesielski
- Historia Chemii Analitycznej w Uniwersytecie Łódzkim
- Historia Zakładu Analizy Instrumentalnej
- Łódzka Szkoła Elektroanalizy
Prof. dr hab. Wacław Włodzimierz Jędrzejewski
Dr hab. Bogusław Kryczka, prof UŁ
- Profesor Witold Edward Hahn w setną rocznicę urodzin
- Profesor Anna Chrząszczewska. Twórca Katedry Chemii Organicznej i jej kierownik w latach 1945-1963
- Profesor Uniwersytetu Łódzkiego Józef Chrząszczewski (1891-1964). Chemik i żołnierz, twórca Katedry Technologii Chemicznej UŁ
- Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego. Utworzenie (kierunku chemicznego) i rozwój w latach 1945-2015
- 41 ans de collaboration de chimistes de l'Université de Lodz avec l'Université Claude Bernard Lyon 1
Dr Bohdan Oprządek
Prof. dr hab. Henryk Piekarski
Prof. dr hab. Stanisław Płaza
Tomasz Prot
Prof. dr hab. Romuald Skowroński
Prof. Zbigniew R. Grabowski (PAN w Warszawie)
- Polskie Studium Letnie Kopenhaga 1946
(zgoda na publikację pliku pdf książki na stronie WWW WCh UŁ
została udzielona przez Pana Prof. Jana Grabowskiego w 2023r.)
Zdjęcia archiwalne
- Historia kierunku chemicznego
- Historia Wydziału Chemii
- Czasy studenckie
- Z archiwum Jacka Dońca
- Studenckie Koło Naukowe Chemików
- Katedra Chemii Fizycznej (1958-1960) i Seminarium Instytutu Chemii UŁ w Ustroniu koło Kępna (1978)
- Z archiwum Henryka Piekarskiego
- Z archiwum Władysława Goworka
- Letnia Szkoła Chemii - Kopenhaga 1946r.
Archiwa pracowników Wydziału Chemii
Historia szkół przy ul. Tamka 12
Literatura
Opracowania dotyczące historii Wydziału Chemii
- Andrzej Jóźwiak, 10 lat Wydziału Chemii Uniwersytetu Łódzkiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017, s. 7-14. [dostęp online]
- Henryk Piekarski, Leszek Wojtczak, Wydział Fizyki i Chemii, w: Album Jubileuszowy Uniwersytetu Łódzkiego, red. S. Liszewski, K. Piotrowicz-Marczak, W. Puś, J. Janik, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2000, s. 59-63.
- Jarosław Kita, Stefan Pytlas, Uniwersytet Łódzki w latach 1945-1995, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1996, s. 88-92.
- Bohdan Baranowski, Krzysztof Baranowski, Pierwsze lata Uniwersytetu Łódzkiego (1945-1949), Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1985, s. 126-129.
- Uniwersytet Łódzki 1945-1970, red. Antonina Kłoskowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Łódź 1970, s. 86-102.
- Tadeusz Wolski, Zarys rozwoju Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Łódzkiego, w: Materiały do dziejów Uniwersytetu Łódzkiego (1945-1950), red. Bohdan Baranowski, Krystyna Duda-Dziewierz, Uniwersytet Łódzki, materiały i sprawozdania, tom 1, Łódź 1952, s. 79-91. [dostęp online]
Opracowania dotyczące pracowników Wydziału Chemii
Prof. dr hab. Romuald Skowroński
(a) Profesor Romuald Skowroński, w: Sylwetki Łódzkich Uczonych, red. Edward Karasiński, zeszyt 32, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1996. (b) Profesor Romuald Skowroński, Orbital, nr 5/2013, s. 213-214, Polskie Towarzystwo Chemiczne, Warszawa 2013. (c) nota biograficzna w Wikipedii.
Prof. dr hab. Mieczysław Grabowski
(a) Profesor Mieczysław Grabowski, w: Sylwetki Łódzkich Uczonych, red. Edward Karasiński, zeszyt 55, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2000. (b) nota biograficzna w Wikipedii.
Prof. dr hab. Jan Epsztajn
A. Jóźwiak, A Tribute to Prof. Jan Epsztajn. Commemorative Issue in Honor of Prof. Jan Epsztajn on the occasion of his 75th anniversary. ARKIVOC 2007 (vi), 1-5. [dostęp online]
Prof. dr hab. Maria Turowska
(a) H. Scholl, Prof. dr hab. Maria Turowska, [dostęp online]. (b) A. Sztyk, Maria Turowska „Myszka”, Archiwum Historii Mówionej, Muzeum Powstania Warszawskiego, Warszawa 2022. [dostęp online]
Prof. nadzw. dr Wacław Kirkor
L. Miastkowski, Sylwetki łódzkich uczonych: od Wolnej Wszechnicy Polskiej do Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego, s. 172-173 i 286. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1995.
Prof. dr Zygmunt Kozłowski
(a) A. M. Wasiak, Jubileusz prof. dr Z. Kozłowskiego, Chemia w szkole, 198/XXXIX, nr 3, s. 176, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993. (b) A. M. Wasiak, J. Mikulska, Pro memoria prof. Zygmunt Kozłowski (1923-1994), Multi-Eko nr 5, s. 2, Sobieszewo 1995.
Prof. Anna Chrząszczewska
(a) Wołyńskie korzenie profesorów Uniwersytetu Łódzkiego - prof. Anna Chrząszczewska, w: D. Klemantowicz, W. Ziomek, Ucrainica Polonica I, Kijów-Żytomierz 2007, s. 374-380. (b) nota biograficzna
Prof. dr hab. Edward Bald
(a) Współcześni uczeni polscy: słownik biograficzny, tom V, s. 51, red. Marek Halawa, Ośrodek Przetwarzania Informacji, Warszawa 2006. (b) Złota księga nauki polskiej 2006: Naukowcy Zjednoczonej Europy, red. Krzysztof Pikoń, Agnieszka Sokołowska, Krystyna Pikoń, s. 22, Helion, Gliwice, 2006. (c) Noty biograficzne w Who's who in the World i Who's who in Science and Engineering w kolejnych wydaniach od 2000 r., (wydawnictwo Marquis Who's Who). (d) Profesor Edward Bald, w: Sylwetki łódzkich uczonych, red. Edward Karasiński, zeszyt 109, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2012. (e) nota biograficzna w Wikipedii.
Prof. Józef Chrząszczewski
M. Wroński, Józef Chrząszczewski (1891-1964), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze, zeszyt 19, Łódź 1965, s. 87-90. [dostęp online]
Prof. dr hab. Henryk Piekarski
(a) Profesor Henryk Piekarski, w: Sylwetki Łódzkich Uczonych, red. Edward Karasiński, zeszyt 134, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2019. (b) nota biograficzna.
Dr Bohdan Oprządek
Dr Bohdan Oprządek, Orbital, nr 5-6/2007, s. 248-249, Polskie Towarzystwo Chemiczne, Warszawa 2007.
Opracowania dotyczące historii Uniwersytetu Łódzkiego
- Wiesław Puś, Zarys historii Uniwersytetu Łódzkiego 1945–2020, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, wydanie drugie (poprawione i uzupełnione), Łódź 2020.
- Adrianna Szczerba, Dom uczonych. Kamienica przy ul. Uniwersyteckiej 3 w Łodzi w latach 1945-2017, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018. [dostęp online]
- Kaja Kaźmierska, Katarzyna Waniek, Agata Zysiak, Opowiedzieć Uniwersytet. Łódź akademicka w biografiach wpisanych w losy Uniwersytetu Łódzkiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, wydanie drugie uzupełnione, Łódź 2016. [dostęp online]
- Karolina Kołodziej, Maciej Kronenberg, 70 lat Uniwersytetu Łódzkiego w przestrzeni miejskiej Łodzi (1945–2015), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015. [dostęp online]
- Jarosław Kita, Stefan Pytlas, W służbie nauki. Profesorowie Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945-2004. Pro memoria, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005.
- Bohdan Baranowski, Krzysztof Baranowski, Trudne lata Uniwersytetu Łódzkiego (1949-1956), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1990.
